کم خونی در زنان باردار، پیشگیری و درمان - وبلاگ بلاگ پو

به گزارش وبلاگ بلاگ پو، آمارها نشان می دهد 10 درصد بانوان به کم خونی مبتلا هستند. البته در بانوان باردار این رقم بالاتر است، زیرا جنین برای رشد خود از مخازن آهن بدن مادر استفاده می نماید و همین مساله باعث کم خونی می گردد. هرچند بروز کم خونی در اوایل بارداری مساله ای نادر است، اما از هفته هشتم به بعد یعنی زمانی که اندازه حجم خون در جریان بدنتان افزایش می یابد و اندازه احتیاج بدن به آهن افزایش می یابد.

علائم کم خونی در بارداری، عوارض و راه های درمان آن

بسیاری از خانم ها در دوران بارداری به کم خونی مبتلا می شوند. در این زمان مقدار گلبول های قرمز خون کاهش می یابد و توانایی انتقال اکسیژن به بافت های بدن کم می گردد. کمی کم خونی در دوران بارداری طبیعی است، اما ممکن است به خاطر کاهش مقدار آهن یا ویتامین ها یا عوامل دیگر به کم خونی شدید مبتلا شوید. اگر کم خونی در بارداری شدید باشد و درمان نگردد می تواند با عوارض جدی مثل زایمان زودرس همراه باشد.

با مطالعه ادامه این مطلب، در خصوص علل ایجاد کم خونی در بارداری، علائم و روش های درمان این بیماری اطلاعات بیشتری کسب می کنید.

در دوران بارداری بدن خون بیشتری فراوری می نماید تا احتیاج بدن تان را فراهم کند. اگر به مقدار کافی آهن و سایر مواد مغذی را دریافت نکنید این احتمال وجود دارد که بدن شما نتواند مقدار گلبول قرمز لازم برای این افزایش حجم خون را فراوری کند و کم خون شوید.

کم خونی احساس خستگی و ضعف را در شما ایجاد می نماید. اما اگر کم خونی در بارداری شدید باشد می تواند عوارض شدیدی را در پی داشته باشد.

کم خونی در دوران بارادری انواع مختلفی دارد که در ادامه ابتدا به توضیح هرکدام از آنها پرداخته ایم.

انواع کم خونی در بارداری

در زمان باردرای احتمال ایجاد کم خونی های زیر وجود دارد:

کم خونی فقر آهن

کم خونی فقر فولات

کمبود ویتامین ب 12 (B12)

کم خونی فقر آهن

این نوع از کم خونی زمانی اتفاق می افتد که بدن آهن کافی برای ساخت مقدار هموگلوبین لازم را ندارد.هموگلوبین نوعی پروتئین در سلول های قرمز است که اکسیژن را از شش ها به سمت بافت های بدن حمل می نماید.

در کم خونی فقر آهن، خون نمی تواند اکسیژن کافی را به سمت بافت ها انتقال دهد.

کمبود یا فقر آهن یکی از عوامل شایع کم خونی در بارداری است.

کم خونی فقر فولات

فولات نوعی ویتامین است که به طور طبیعی در غذاهایی مانند سبزیجات با برگ های سبز یافت می گردد. بدن برای ساخت سلول های نو مثل سلول های قرمز خونی سالم به فولات احتیاج دارد.

خانم ها در دوران بارداری به مقدار فولات بیشتری احتیاج دارند. اما گاهی اوقات مقدار فولات مورد احتیاج را به وسیله رژیم غذایی دریافت نمی نمایند.

در نتیجه بدن نمی تواند سلول قرمز کافی برای اکسیژن رسانی به بافت های بدن فراوری کند. به همین خاطر مکمل های فولات به نام فولیک اسید در بازار موجود است.

کمبود فولات با انواع نقایص تولد مانند ناهنجاری لوله عصبی (اسپاینابیفیدا) و کاهش وزن هنگاه تولد ارتباط مستقیمی دارد.

کمبود ویتامین ب12 (B12)

بدن برای فراوری سلول های قرمز خونی سالم به ویتامین B12 احتیاج دارد. زمانی که خانم ها در دوران بارداری ویتامین B12 کافی را از رژیم غذایی خود دریافت ننمایند بدن شان نمی تواند سلول های قرمز خونی لازم برای اکسیژن رسانی را بسازد.

خانم هایی که گوشت، مرغ، محصولات لبنی و تخم مرغ نمی خورند بیشتر از دیگران در معرض خطر کمبود ویتامین B12 قرار دارند.

این کمبود می تواند سبب نقایص تولد مانند ناهنجاری لوله عصبیِ جنین گردد و زایمان زودرس را به همراه داشته باشد.

از دست دادن خون در زمان زایمان و بعد از آن هم می تواند سبب کم خونی گردد.

عوامل محرک کم خونی در بارداری

تمام خانم های باردار در معرض خطر ابتلا به کم خونی در بارداری هستند و نسبت به زمان های عادی به مقدار آهن و فولیک اسید بیشتری احتیاج دارند.

اما در شرایط زیر خطر کم خونی بیشتر می گردد:

حاملگی چند قلویی

بارداری های پشت هم در فاصلهٔ زمانی کوتاه

استفراغ زیاد به دلیل کسالت صبحگاهی

بارداری در سنین کم یا نوجوانی

نخوردن غذاهای غنی از آهن

و کم خونی قبل از بارداری

علائم کم خونی در بارداری

رایج ترین علائم کم خونی بارداری شامل موارد زیر است:

رنگ پریدگی پوست، لب ها و ناخن ها

احساس خستگی و ضعف

سرگیجه

تنفس کوتاه

افزایش ضربان قلب

مشکل تمرکز

درمراحل اولیهٔ کم خونی ممکن است علائم قابل مشاهده ای نداشته باشید. حتی ممکن است بسیاری از علائم را بدون ابتلا به کم خونی، در دوران باردرای تجربه کنید. به همین خاطر بهتر است برای آنالیز کم خونی قبل از بارداری آزمایش خون انجام دهید.

خطرات و عوارض کم خونی در بارداری

کم خونی فقر آهن شدید یا درمان نشده در دوران بارداری می تواند احتمال خطرات زیر را افزایش دهد:

زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم هنگام تولد

انتقال خون به جنین (اگر در زمان زایمان خون زیادی از دست بدهید)

افسردگی بعد از زایمان

کم خونی نوزاد

تأخیر در رشد کودک

کمبود فولات درمان نشده می تواند خطرات زیر را همراه داشته باشد:

زایمان زودرس یا تولد نوزادی با وزن کم

تولد نوزادی با نقایص جدی در نخاع و مغز (نقص لوله عصبی)

کمبود ویتامین B12 درمان نشده هم می تواند خطر تولد نوزاد با نقایص لوله عصبی را افزایش دهد

آزمایش کم خونی

در آنالیز های قبل از زایمان، پزشک برای تشخیص کم خونی برا یتان آزمایش خون تجویز می نماید. به طور معمول آزمایش خون موارد زیر را شامل می گردد:

آزمایش هموگلوبین

این آزمایش مقدار هموگلوبین شما را مقدار گیری می نماید. هموگلوبین یک پروتئین غنی از آهن در سلول های قرمز خونی است که اکسیژن را از شش ها به سمت بافت های بدن منتقل می نماید.

آزمایش هماتوکریت

این آزمایش درصد سلول های قرمز خون را در هر نمونهٔ خون مقدار گیری می نماید.

اگر مقدار هموگلوبین یا هماتوکریت شما کمتر از مقدار طبیعی باشد، احتمالا کم خونی فقر آهن دارید.

در این صورت پزشک برای تشخیص اینکه کم خونی شما از نوع فقر آهن است یا دلیل دیگری دارد سایر مشخصات خونی شما را آنالیز می نماید.

حتی اگر در اوایل بارداری کم خونی نداشته باشید، پزشک برای سه ماههٔ دوم و سوم بارداری شما آزمایش خون را تجویز می نماید.

درمان کم خونی در بارداری

اگر کم خونی بارداری دارید، احتمالا باید در کنار ویتامین های مورد احتیاج از مکمل آهن و/یا مکمل فولیک اسید بهره ببرید.

بعلاوه پزشک به شما توصیه می نماید تا از غذاهای غنی از آهن و فولیک اسید در رژیم غذایی خود بهره ببرید.

علاوه براین می توانید هر چند وقت یک بار بعد از مصرف مکمل ها از پزشک بخواهید تا برای آنالیز مقدار بهبود هموگلوبین و هماتوکریت خون تان آزمایش خون تجویز کند.

احتمالا پزشک برای درمان کمبود ویتامین B12 برای تان مکمل ویتامین B12 تجویز می نماید.

بعلاوه ممکن است پزشک از شما بخواهد تا از غذاهای حیوانی بیشتری مصرف کنید. مانند:

گوشت

تخم مرغ

محصولات لبنی

حتی ممکن است پزشک شما را به متخصص خون یا همان هماتولوژیست ارجاع دهد تا متخصص شرایط شما را در دوران بارداری آنالیز کند و در درمان کم خونی به پزشک تان یاری کند.

پیشگیری از کم خونی دوران بارداری

برای پیشگیری از ابتلا به کم خونی دوران بارداری مقدار آهن کافی مصرف کنید. برای این کار وعده های غذایی مناسب و غذاهای غنی از آهن را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

سعی کنید که سه بار در روز از غذاهای غنی از آهن مانند مواد زیر بهره ببرید:

گوشت قرمز، مرغ و ماهی

سبزیجات با برگ های سبز تیره (مثل اسفناج و کلم بروکلی)

غلات و دانه های غنی از آهن

لوبیا، عدس و خمیر سویا (توفو)

مغزها و دانه ها

و تخم مرغ

غذاهای غنی از ویتامین سی (C) به جذب بیشتر آهن به وسیله بدن تان یاری می نماید.

این غذاها شامل موارد زیر است:

مرکبات و آب میوه

توت فرنگی

کیوی

گوجه فرنگی

و فلفل دلمه ای

سعی کنید که مواد بالا را همزمان با غذاهای غنی از آهن بخورید. به عنوان مثال می توانید برای صبحانه غلات غنی شده با آهن را همراه با آب پرتقال میل کنید.

بعلاوه سعی کنید که از غذاهای غنی از فولات بهره ببرید تا از کمبود فولات پیشگیری کنید.

این غذاها موارد زیر را شامل می گردد:

سبزیجات با برگ های سبز

مرکبات و آب میوه

لوبیای خشک شده

و نان ها و غلات غنی شده با فولیک اسید

از پزشک بخواهید که ویتامین های حاوی آهن و فولیک اسید برای تان تجویز کند.

افراد گیاه خوار و وگن باید در خصوص مصرف مکمل ویتامین B12 در دوران بارداری و شیردهی با پزشک خود مشورت نمایند.

منبع: سایت چطور

منبع: راسخون